.
Μνήμες μουλατσιώτικες

Το πρωτάκουσα Μουλάτσι και μη σας γελά η φωτογραφία, δεν έχει θάλασσα… Ούτε αεροδρόμιο! Ύστερα το είπανε σώνει και καλά Ελληνικό… Ακούγοντας απ’ τις ειδήσεις στο παλιό ραδιόφωνο «προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού…», έτρεχα στο μπαλκόνι να ’δω αεροπλάνο να προσγειώνεται στου Μουλάτσι!

Η ΑΦΕΝΤΙΑ ΜΟΥ προσγειώθηκε ανώμαλα στου Μουλάτσι το Φθινόπωρο του ’63, απ’ τον Ατσίχωλο… Ή μάλλον, απ’ τη Δημητσάνα. Υπήρξα …ιδρυτικός μαθητής του ιστορικού τριταξίου Γυμνασίου Ελληνικού, Παραρτήματος αρχικά του Γυμνασίου Μεγαλοπόλεως. Στις σελίδες του Μαθητολογίου παρακάτω του πρώτου Σχολ. Έτους 1963 - 64, δείτε τους «συνιδρυτές» συμμαθητές μου και τις τέσσερις και ακριβές συμμαθήτριες μας, Ευθυμία, Τασία, Χαρίκλεια και Ελένη. Παρ’ ότι πηγαίνανε στις μικρότερες Τάξεις, ήταν τα κορίτσια μας. Ρύσαι του πονηρού, 13 - 14 χρονών παιδιά ήμασταν…

Μαζί μου ήρθε απ’ το χωριό και ο μακαρίτης αδερφός μου, να γραφτεί στην Α΄ Τάξη, που δεν ξέρω αν θα πήγαινε αλλού στο Γυμνάσιο (πήγε στην Αμερική για να πεθάνει…). Τους «τυχερούς» της Β΄ και Γ’ Τάξης, οι πατεράδες μας μάς πήρανε σηκωτούς κυριολεκτικά απ’ τα Γυμνάσια της Δημητσάνας και της Μεγαλόπολης, να ενισχύσουμε το νέο Γυμνάσιο που …προσγειώθηκε στο Ελληνικό!

Την άλλη χρονιά, οι δυο Δημήτρηδες της Γ΄ Τάξης απ’ τη Σύρνα (μακαρίτης ο ένας πια) και ο Τάκης απ’ τα Καλύβια, που τυγχάνει και ξαδερφός μου, βρεθήκαμε μαζί στην Δ΄ Τάξη του Γυμνασίου Μεγαλοπόλεως, για μια χρονιά. Την παράλλη τούς αποχωρίστηκα φεύγοντας για την Αθήνα.

Έχω την τιμή ότι υπήρξα ο πρώτος σημαιοφόρος του Γυμνασίου Ελληνικού… Κάπου υπάρχει μια φωτογραφία που έβγαλε ο Ταλούμης την 25η Μαρτίου του ’64. Και άλλη να καταθέτω φουστανελοφόρος το στεφάνι του Σχολείου στο Μνημείο Πεσόντων, όπου είναι αναγεγραμμένος και ένας πεσών συνεπώνυμος και συγγενής μου, για τον οποίο ήμουν υπερήφανος… Αν έχει κανείς τις φωτογραφίες, παλιός συμμαθητής ή συμμαθήτρια, ας τις αναρτήσει στα σχόλια.

Θυμάμαι μάλιστα την παραμονή εκείνης της Εθνικής Εορτής τον αείμνηστο αιδεσιμώματο Παπακώστα να έρχεται στο σχολείο και υποψιασμένος να ελέγχει τα ντουφέκια που είχαμε φέρει απ’ το χωριό για τη σχολική παράσταση που θα ανεβάζαμε. Και πράγματι, βρήκε κάμποσα φυσίγγια στις τσέπες μας! Αν όχι στη θαλάμη του όπλου…

ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ δικούς του το νεότευκτο Γυμνάσιο Ελληνικού δεν είχε την πρώτη χρονιά, γι’ αυτό έρχονταν τ’ απόγευμα με ταξί απ’ το Γυμνάσιο της Μεγαλόπολης. Τρεις όλοι κι όλοι, που μας κάνανε όλα τα μαθήματα και πέρα από την ειδικότητά τους. Μια Φιλόλογος, ένας Θεολόγος και ένας Φυσικός καν Μαθηματικός, Χιώτης και Ωραιόπουλος αντιστοίχως τα ονόματά τους.

Για το όνομα της Φιλολόγου μας, θα σας γελάσω (και δεν είναι προς τιμή μου μιας και αργότερα έγινα συνάδελφός της…). Αν τη θυμάται κανείς καλύτερα από μένα, ή αν μπορεί να διακρίνει τ’ όνομα της Διευθύντριας στο Μαθητολόγιο δίπλα, πιθανόν πρόκειται γι’ αυτήν, ας το αναφέρει παρακάτω στα σχόλια.

Τ’ απόγευμα μάθημα!  Άλλο που δεν θέλαμε, μιας και δεν είχε πρωινό ξύπνημα και πρωινό κουδούνι και το πρωϊνό ήταν όλο δικό μας. Αν θυμάμαι καλά, στου Μουλάτσι μέναμε (στου Πολίτη…) μόνο εγώ και ο αδερφός μου. Ίσως έμενε στο χωριό και η Τασία, άλλοι έρχονταν κάθε απόγευμα με τα πόδια απ’ τα πιο κοντινά χωριά. Με τα Μουλατσιωτάκια λοιπόν συμαθητές μας αρχίζαμε απ’ το πρωί τις περιπέτειες… Μια απ’ αυτές, περίπου αποτυχημένη, ήταν ένα πρωινό του Νοέμβρη του ’63, κάπου γύρω στις 22 του μηνός, το θυμάμαι γιατί τη μέρα εκείνη σκοτώσανε τον Κέννεντυ.

Την περασμένη νύχτα είχε πέσει απ’ το Κακαβούλι στο ρέμα έν’ αυτοκίνητο απ’ το 9ο Φθινοπωρινό Ράλυ Ακρόπολις, μάρκα Auto Union είπανε, το θυμάμαι σαν να είναι τώρα. Με οδηγούς τον Τσερκάκη και τον Κοτσώνη, ο Τσερκάκης σκοτώθηκε επί τόπου. Αποπειραθήκαμε να φτάσουμε κι εμείς επί τόπου και ύστερα να κάνουμε κατά τη Στεμνίτσα, όπως είχαμε αρχικά κατά νού.

Προσεγγίσαμε το σημείο και μας έκανε εντύπωση μια μυρωδιά από άρωμα (λογικά θα μύριζε βενζίνη, δεν έχω λύσει ακόμα το μυστήριο…). Κάποιος που συναντήσαμε μας είπε πως σκοτώσανε τον Κέννεντυ και γυρίσαμε πίσω, με την ελπίδα και την αγωνία πως δεν θα κάναμε μάθημα εκείνο το απόγευμα. Σαν να βρισκόμαστε στην 52η Πολιτεία της Αμερικής καλή ώρα… Και όντως, θυμάμαι, δεν κάναμε!

Πέρα απ’ την όποια πετυχημένη ή όχι απόπειρα και περιπέτεια, στα μουλατσιώτικα πρωινά μου θα μπορούσα να φτιάχνω σαμάρια παρατηρώντας από κοντά την τέχνη του Μπαρμπαγιάνη του Γεωργαντά, με την Ευθυμία στο μπαλκόνι. Και να μπαλώνω παπούτσια στου Κώστα του Καλομοίρη, καλού φίλου του πατέρα μου, που μας είχε φτιάσει και τ’ αρβυλάκια μας.

Και κάθε Σαββατοκύριακο, που πηγαινοερχόμαστε με τον αδερφό μου στο χωριό, περνώντας  απ’ το τυροκομειό του Μπαρμπαντρέα του Μπαρμπαλιά στον Μύλο του Κόκκορη στο Πάνω Γεφύρι του Λούσιου, τελειοποιούσα τις πρακτικές γνώσεις μου γύρω από το πήξιμο του τυριού και της μητζύθρας επιστημονικά!

Τί να πρωτοθυμηθώ; Και δεν ξεχνάω την εκδρομή που μας πήγανε οι καθηγητές μας με λεωφορείο στην Καλαμάτα. Πρώτη φορά έβλεπα και μπήκα σε θάλασσα! Όχι μόνο εγώ και ο αδερφός μου, τα πιο πολλά παιδιά του σχολείου. Είμαστε όλοι και όλες εκεί στη φωτογραφία και με …βουνίσια σιγουριά οι περισσότεροι πάνω στη βάρκα! Αν θέλετε πιστέψτε το, δεν μπορώ καλά - καλά να με αναγνωρίσω, ενώ διακρίνω καθαρά τον μακαρίτη τον αδερφό μου, τρίτος απ’ αριστερά κάτω…

ΠΩΣ ΤΑ ΘΥΜΗΘΗΚΑ όλ’ αυτά; Τελευταία καταγράφω τα γενεαλογικά δένδρα του χωριού και έχω βρει πάνω από σαράντα γαμήλια αλισβερίσια Ατσιχωλιτών και Μουλατσιωτών. Μουλατσιωτοπούλες ήρθαν νύφες στον Ατσίχωλο, Ατσιχωλιτοπούλες στου Μουλάτσι, σώγαμπροι ένθεν και ένθεν. Επισκεφτείτε τον γενεαλογικό ιστότοπο του Ατσιχώλου και στην αναζήτηση γράψτε απλά Ελληνικό και θα τα βρείτε (αν και ακόμα συμπληρώνεται). Μπείτε από εδώ…

Και πρόσφατα, ο φίλος Μπάμπης Μπαρμπαλιάς, γιός του Μπαρμπαντρέα που ανέφερα, μου έδωσε δυο βιβλία, θα τα ξέρετε. Το ένα μεγάλο και εύχρηστο, του Αρχιμανδρίτη Αντωνίου Γεωργαντά, «Το Ελληνικό - Μουλάτσι Γορτυνίας», σωστό ληξιαρχείο, μου επιβεβαίωσε πολλά από τα παραπάνω στοιχεία που έχω καταγράψει στα γενεαλογικά δένδρα του Ατσιχώλου.

Το άλλο, ένα βιβλιαράκι του Γεωργίου Αντ. Παπαντωνίου, «Το Ελληνικόν - Μουλάτσι της Γορτυνίας Ν. Αρκαδίας», με όσα αναφέρει ή δεν αναφέρει για το Γυμνάσιο Ελληνικού, μου θύμισε τη δική μου ξεχωριστή σχέση με το απέναντί μας χωριό, πάνω - κάτω στο υψόμετρο του δικού μας. Το Ελληνικό, όπου μιας και δεν προσγειώνονται αεροπλάνα, προσγειώνω εγώ σήμερα τις μνήμες μου…

Και τέλος, γιατί πραγματική πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια. Και του Μουλάτσι υπήρξε κομμάτι απ’ τα δικά μου εκείνα χρόνια, μικρό, αλλά κρίσιμης ηλικίας. 

Δεν υπογράφω με τ’ όνομα μου, όχι για να κρυφτώ από κάτι, αλλά για να με ψάξετε…

Υ.Γ. Και για να κλείσουμε νοσταλγικά μεν, αλλά εύθυμα. Τη δεκαετία του ’80 είχα τη μικρή τύχη να ξαναβρεθώ στο Γυμνάσιο Ελληνικού, όντας ακόμα στο παλιό κτίριο του Δημοτικού. Μαζί με άλλο συνάδελφο, απ’ τη Μεγαλόπολη, για να εξετάσουμε τον Σεπτέμβριο έναν μετεξεταστέο μαθητή από κοντινό χωριό. Τον ρωτάμε λοιπόν το ένα, τον ρωτάμε το άλλο, τον βάζουμε να γράψει, τίποτα… Ούτε τ’ ονομά του! Τον αφήνουμε στην ίδια τάξη, μου λέει ο συνάδελφος. Δεν μπορεί, του λέω, κάτι θα ξέρει. Και τον ρωτάω…

Πώς λέμε ρε τα κουδούνια των γιδιών; Τσιοκάνια, δάσκαλε, μου απαντάει πριν καν τελειώσω την ερώτησή μου. Από πού τα κρεμάμε; Απ’ τις ζέβλες! Των τραγιών, των προβάτων; Πίπιζες, τροκάνια, κουλούρες, τ’ αράδιασε όλα κατά σειράν και αντιστοίχως… Η βεδούρα ξέρεις τί είναι; Ξέρω… Η τσαντίλα; Ξέρω, απαντούσε σε όλα χωρίς δισταγμό… Η μπότσα, ξέρω… Το πολύμι, ξέρω… Το σταβάρι, το στυχερό, ξέρω… Το ματαράτσι; Ξέρω!

Δεν περίμενα πια απαντήσεις, αλλά γυρίζω στον νεαρό συνάδελφο και ρωτάω εκείνον… Εσύ τα ξέρεις αυτά; Ξέρεις τί είναι το ματαράτσι; Όχι μου λέει, δεν τα έχω καν ακουστά… Αυτός, του λέω, περνάει στην άλλη τάξη, εσύ κρίνεσαι ανεξεταστέος!

Σχόλια (5)
  1. Χαράλαμπος Α. Μπαρμπαλιάς says:

    Μαρία Προδρομίδου, φιλόλογος, η διευθύντρια, από τη Φλώρινα, φαίνεται και στην υπογραφή το όνομά της.

    Είναι η πρώτη σχολική χρονιά του Γυμνασίου Ελληνικού 1963 - 1964. Περήφανοι όλοι, οι πρώτοι μαθητές του νέου μεγάλου σχολείου στην πρώτη εθνική γιορτή, ο Παπακώστας, ο πρόεδρος της Κοινότητας Ελληνικού Δημήτριος Γεωργαντάς, ο Βασίλης Κόνιαρης (Καναδέζος), ο άνθρωπος που στήριξε με τη βοήθειά του τη λειτουργία του σχολείου, οι πρώτοι καθηγητές, Προδρομίδου και Χιώτης, με τον δάσκαλο του Δημοτικού Σχολείου Ιωάννη Ταλούμη ανάμεσά τους, δεξιά ο κοινοτικός σύμβουλος Θεόδωρος Φουρλής.

    Οι μαθήτριες, μπροστά από αριστερά, Χαρίκλεια Χίνη, Ευθυμία Γεωργαντά (Θυμιά), Ελένη Θεοδωροπούλου και πίσω η Τασία Παλυβού.

    Μαθητές από αριστερά, Παναγιώτης Σαρακινιώτης, Παναγιώτης Δρούλιας, ο Μιχάλης Μεργούπης με τη σημαία, Νίκος Μαζαράκος και Παναγιώτης Φουρλής.

    Τη φωτογραφία έστειλε η Θυμιά Γεωργαντά και την ευχαριστούμε.

  2. Παναγιώτης Σαρακινιώτης says:

    Αν δεν κάνω λάθος… Τάκης Φουρλής κρατάει το κουπί. Πίσω του Μιχάλης Μεργούπης. Πρώτος απο αριστερά πάνω στην βάρκα Λεωνίδας Κόνιαρης. Μέσα στη θάλασσα δεύτερος από αριστερά Παναγιώτης Σαρακινιώτης. Αριστερά μου Άγγελος Μεργούπης (συχωρεμένος). Αριστερά του Άγγελου, Δημήτρης Παπαγεωργάκης (συχωρεμένος). Αριστερά του Παπαγεωργάκη, Παναγιώτης Δρακόπουλος. Αριστερά του Δρακόπουλου, Θανάσης Νικολόπουλος (συχωρέθηκε πρόσφατα). Καθηγητής δίπλα στα κορίτσια Παναγιώτης Χιώτης (συχωρεμένος). Κορίτσια, δεύτερη από αριστερά Ελένη Θεοδωροπούλου. Τελευταία δεξιά Παλυβού από Καρύταινα.
    Μιχάλη, πολλά συγχαρητήρια για την αξιέπαινη δουλειά που έκανες.

    1. Μ.Μ. says:

      Ανάμεσα στην Ελένη και την Αναστασία (Παλυβού) πρέπει να είναι η Χαρίκλεια και η Ευθυμία. Τάκη, ευχαριστώ και κάνε μια προσπάθεια …να σταμπάρεις και τους υπόλοιπους!

  3. Βασίλης Ι. Τσιάπας says:

    Συγκινητικό για εμάς τους καρπούς Ατσιχωλιτών και Μουλατσιωτών!

  4. Μπάμπης Κασιμάτης says:

    Υπέροχο. Μπράβο Μιχάλη. Με συγκίνησες.

Το σχόλιό σας...

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *