Σέ ἐξόρμησή μας στήν Ἀρκαδία ἐπισκεφθήκαμε τό Ἀσκληπιεῖο τῆς Γόρτυνος, στίς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Λουσίου, κοντά στό χωριό Ἀτσίχολος (ἢ Ἀτσίχωλος). Ὁ λόγος τῆς ἐπισκέψεώς μας ἦταν ἡ ἐκ νέου αὐτοψία ἐπιγραφῆς πού βρίσκεται στό ἐσωτερικό τῆς βυζαντινῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα στόν χῶρο τοῦ Ἀσκληπιείου. Στήν οἰκοδόμηση τῆς ἐκκλησίας χρησιμοποιήθηκε ἄφθονο ἀρχαῖο ὑλικό. Γιά τήν ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου:
1. Βλ. N. K. Μουτσόπουλο, Ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας Γόρτυνας, Ἐπιστημονική Ἐπετηρίς τῆς Πολυτεχνικῆς Σχολῆς, Τμῆμα Ἀρχιτεκτόνων, τόμ. ΙΔ´ (1997) 59-93.
2. Μνεῖες τῆς ἐπιγραφῆς στά Chronique de Fouilles τοῦ BCH 64-65 (1940-1) 284-285 (R. Martin et H. Metzger), καί 66-67 (1942-3) 335. Γιά τίς ἀνασκαφές τῆς Γαλλικῆς Σχολῆς στήν ἀρχαία Γόρτυνα βλ. ὅσα συνοπτικά σημειώνει ὁ G. Daux στόν πρόλογό του στό βιβλίο τοῦ R. Ginouvès, L’ établissement thermal de Gortys d’Arcadie, Etudes péloponnésiennes II, Paris 1959, σ. V-IX.
3. Βλ. N. K. Μουτσόπουλο, ὅ.π. (σημ. 1), σ. 74, εἰκ. 4.
4. Πρβλ. Milena Melfi, I Santuari di Asclepio in Grecia. I, Studia Archaeologica 157 (2007) 212-227.
Τήν ἐπιγραφή εἴχαμε ἐντοπίσει παλαιότερα, δέν εἶχε ὅμως καταστεῖ δυνατόν νά τήν ἀντιγράψουμε πλήρως, διότι τό φῶς στό ἐσωτερικό τῆς ἐκκλησίας εἶναι ἀμυδρό. Πιθανῶς γιά τόν ἴδιο λόγο οἱ Γάλλοι ἀνασκαφεῖς τοῦ χώρου πρό 70 καί πλέον ἐτῶν, ἐνῶ τήν μνημόνευαν στίς ἀρχαιολογικές ἐκθέσεις, δέν ἐξέδωσαν τό κείμενο. Σημείωσαν ὅμως, τό 1940-41, ὅτι ἡ ἐπιγραφή παρεῖχε τήν μόνη τότε ἀσφαλή τοπογραφική ἔνδειξη γιά τήν ταύτιση τοῦ Ἀσκληπιείου.
Εἶναι ἀναθηματική ἐπιγραφή στόν Ἀσκληπιό καί τήν Ὑγεία. Ἔχει χαραχθεῖ στό ἀνώτερο μέρος εὐμεγέθους κυκλικῆς βάσεως, ἡ ὁποία σώζεται ἀκέραιη πλήν μικροῦ τμήματος τῆς ἐνεπίγραφης ὄψεως, πού ἔχει θραυσθεῖ.
Φαίνεται ὅτι κατά καιρούς οἱ πιστοί ἐκάλυπταν τήν βάση μέ τραπεζομάντηλο, ὥστε ἡ ἐπιγραφή ἔμενε ἀφανής. Σέ φωτογραφία τοῦ λίθου δημοσιευμένη ἀπό τόν Ν. Μουτσόπουλο τό 1997 εἰκονίζεται ἡ βάση καλυμμένη μέ τραπεζομάντηλο.
Ἡ ἐπιγραφή, ἀπ᾽ὅσο γνωρίζουμε, δέν ἔχει δημοσιευθεῖ πλήρως. Θά τήν δημοσιεύσουμε στό περιοδικό Γραμματεῖον.
