Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα, του Περικλή Γκόγκα, καθηγητή στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών τού Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, δεν είναι καινούργιο, τελευταία έκδοση το 2018. Το καλεί ωστόσο η επικαιρότητα.
Ένας από τους σύγχρονους ελληνικούς μύθους που περιγράφει είναι ο μύθος τών "αιώνιων φοιτητών». Αυτόν που βάλθηκε να «αναβιώσει», μεταξύ άλλων, ως «χρονικό όριο φοίτησης», η κυρία Κεραμέως με το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ που κατέθεσε χθες στη Βουλή.
Οι διώκτες τών «αιώνιων φοιτητών» συναντώται σε όλο το ακρο-δεξιο-κεντρώο φάσμα. Από τον Άδωνι Γεωργιάδη, που έκανε 10 χρόνια να πάρει το πτυχίο του, τον Γρηγόρη Ψαριανό που το πήρε σε 42 (!) χρόνια, να διοριστεί σύμβουλος τού Πικραμένου, τον Γιάννη Πρετεντέρη που τον ακούσαμε χθες από το ραδιόφωνο τού «Πρώτου Θέματος» να βγάζει αφρούς για τους «αιώνιους φοιτητές
Μεταγράφουμε σχετικά αποσπάσματα από το βιβλίο, το οποίο συνιστούμε. Πέρα από το ότι «τα πανεπιστήμιά μας είναι κακά», περιγράφει και άλλους σύγχρονους ελληνικούς «μύθους". Ότι «η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα», ότι «είναι μια αγροτική χώρα» ή ότι «ο Έλληνας είναι τεμπέλης»...
ΤΡ.
Ένας, διάσημος μύθος είναι και αυτός τών «αιώνιων φοιτητών». Ότι στα πανεπιστήμιά μας υπάρχουν πάρα πολλοί φοιτητές που δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους σε τέσσερα, πέντε ή έξι χρόνια, αλλά τις παρατείνουν για πολύ περισσότερα. Φυσικά, ο συγκεκριμένος μύθος υπονοεί και θεωρεί δεδομένο ότι οι «αιώνιοι φοιτητές» δεν θα έπρεπε να υπάρχουν, είναι πολλοί, κοστίζουν στον έλληνα φορολογούμενο, συνιστούν μεγάλο πρόβλημα για το ελληνικό πανεπιστήμιο συγκριτικά με άλλες χώρες.
Πριν από μερικά χρόνια, το 2014, η τότε κυβέρνηση προέβη σε διαγραφή 80.000 «αιώνιων φοιτητών». Έτσι, λύσαμε και το πρόβλημα αυτό! Η «διαγραφή τών αιώνιων φοιτητών» ήταν μια απόφαση που πανηγυρίστηκε έντονα, λες και απαλλάχτηκε η χώρα από μέρος τού χρέους της ή από τα μνημόνια. Έγιναν συγκρίσεις με άλλες χώρες με κατάληξη το συμπέρασμα ότι είναι πολύ «κακοί» οι έλληνες φοιτητές, που δεν τελειώνουν έγκαιρα τις σπουδές τους, αλλά αδιαφορούν και τεμπελιάζουν, με αποτέλεσμα να παραμένουν στο πανεπιστήμιο πολύ περισσότερο χρόνο. Καιρός λοιπόν να αποδομήσουμε τον μύθο σε πολλά επίπεδά του.
Είναι καλύτερα τα πράγματα στις άλλες χώρες; Τα ποσοστά αποφοίτησης λόγου χάρη στην Αμερική είναι της τάξης του 18 – 30% σε πολλά πανεπιστήμια στις ΗΠΑ! Όπου και να πήγα ως φοιτητής ή ως επισκέπτης, επισημαίνει ο συγγραφέας, σε πανεπιστήμιο τών ΗΠΑ ή τού Καναδά, πουθενά δεν υπήρχε υποχρεωτική παρακολούθηση. Εδώ, οι φοιτητές και φοιτήτριές μου σε κάποια μαθήματά μου κάθονται ακόμα και όρθιοι ή στα σκαλιά. Σε άλλα μαθήματα συμμετέχει πάνω από το 50% τών εγγεγραμμένων, ενώ πάντα μέσα στους εγγεγραμμένους περιλαμβάνονται όσοι εργάζονται, όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να έρθουν από την πόλη τους και συμμετέχουν μόνο στις εξετάσεις και αυτοί που γράφτηκαν γιατί οι βάσεις ήταν χαμηλές.
Μετά το ξέσπασμα τής κρίσης τού 2010, οι φοιτητές είναι ιδιαίτερα συνεπείς, συνειδητοποιημένοι και αξιόλογοι νέοι άνθρωποι, με όνειρα, μεγάλες φιλοδοξίες και ανοιχτό μυαλό. Αποτελούν μια γενιά ανθρώπων που δεν έχει πολλές θύμησες από τα χρόνια τής ευμάρειας, καθώς οι μεγαλύτεροι θα ήσαν 14 ετών στο ξέσπασμα της κρίσης. Έχουν μεγαλώσει και ενηλικιωθεί μέσα σ' αυτό που εμείς ονομάζουμε κρίση, ενώ για αυτούς είναι η κανονικότητα. Συνειδητοποιούν ότι η πραγματικότητα σήμερα είναι πολύ δύσκολη. Υπάρχει υψηλή ανεργία, χαμηλές αμοιβές και μεγάλος ανταγωνισμός. Έτσι, ό,τι κάνουν το κάνουν συνειδητά, όντας περισσότερο εστιασμένοι σ' αυτό.
Επίσης, οι οικογένειες τών φοιτητών δεν έχουν πλέον την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουν τα παιδιά που σπουδάζουν, ιδιαίτερα σε άλλες πόλεις, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με τις σημαντικές μειώσεις στους μισθούς και τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας, οι οικογένειες παίζουν σημαντικό ρόλο στην επίσπευση τού χρόνου τών σπουδών. Έτσι, τόσο από την πλευρά τών φοιτητών όσο και από την πλευρά τών οικογενειών, τα δεδομένα έχουν αλλάξει σημαντικά και οι φοιτητές έχουν επαναπροσδιορίσει τούς στόχους και τον προγραμματισμό τους.
Οι περισσότεροι από τους φοιτητές που δεν έχουν τελειώσει στον προβλεπόμενο χρόνο τις σπουδές τους έχουν απλώς εγγραφεί σε κάποια σχολή, στην οποία εμφανίστηκαν ελάχιστες φορές ή ποτέ. Κατά πάσα πιθανότητα, δεν πρόκειται να ξεκινήσουν ή να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους ποτέ. Παραμένουν εγγεγραμμένοι και μετά την ολοκλήρωση τού κύκλου σπουδών, χωρίς να επιβαρύνουν τον έλληνα φορολογούμενο. Οι υπόλοιποι είναι φοιτητές που για διάφορους λόγους, οικονομικούς, οικογενειακούς και άλλους, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τά μαθήματα και να συνεχίσουν τις σπουδές τους με τη μορφή τής πλήρους φοίτησης.
Τέλος, όποιοι και αν είναι οι «αιώνιοι φοιτητές», για οποιονδήποτε λόγο αργούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, σε καμία περίπτωση δεν επιβαρύνουν τον έλληνα φορολογούμενο, τη διδακτική διαδικασία, την έρευνα ή το διοικητικό προσωπικό. Δεν δικαιούνται πάσο για μετακινήσεις, στέγαση στις φοιτητικές εστίες, σίτιση στις φοιτητικές λέσχες, δεν δικαιούνται βιβλία ούτε φοιτητικά επιδόματα. Το όποιο κόστος είναι αμελητέο. Η διαγραφή τους από τα πανεπιστήμια θα στερήσει τη δυνατότητα να σπουδάζουν νέοι άνθρωποι, που για οικονομικούς ή άλλους λόγους αδυνατούν να παρακολουθούν τά μαθήματα με τη μορφή τής πλήρους φοίτησης.