Οι Γερμανοί ναζί, ακόμα και τις τελευταίες ώρες ως κατακτητές στην Ελλάδα, έκαναν τα πάντα για να καταστρέψουν τόν τόπο. Βασάνιζαν, εκτελούσαν, έκαιγαν, ανατίναζαν, αποδεικνύοντας ότι δεν είχαν καμία πίστη σε ανθρώπινες αξίες και ιδανικά, όπως κάποιοι νοσταλγοί τους επεχείρησαν εκ τών υστέρων να μάς πείσουν...
Αποχωρώντας είχαν εντολή να καταστρέψουν τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες σε όλο το μήκος τής τότε βιομηχανικής ζώνης στον Πειραιά, καθώς και τις λιμενικές εγκαταστάσεις. Η γερμανική φρουρά τού εργοστασίου τής Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι είχε υπονομεύσει με τεράστιες ποσότητες εκρηκτικών τις τουρμπίνες ηλεκτροπαραγωγής. Αμέσως κινητοποιήθηκαν δυνάμεις τού 1ου Τάγματος τού ΕΛΑΣ και κατέλαβαν θέσεις μάχης γύρω από την Ηλεκτρική. Οι επικεφαλής ήρθαν σε διαπραγματεύσεις μέσω μιας εργαζόμενης με τον διοικητή τής φρουράς, εγγυώμενοι την ασφαλή αποχώρηση τών Γερμανών εφ' όσον δεν ανατίναζαν τις εγκαταστάσεις και εφ' όσον απελευθέρωναν τους εργαζόμενους.
Και ενώ οι διαβουλεύσεις συνεχίζονταν, ξαφνικά εμφανίστηκε μια ομάδα τριάντα περίπου Γερμανών ποδηλατιστών, προερχόμενων από το εργοστάσιο ΚΟΠΗ, που μόλις είχε καταληφθεί από τον ΕΛΑΣ, οι οποίοι πυροβολώντας κατευθύνονταν προς την Ηλεκτρική. Ο ΕΛΑΣ απάντησε στα πυρά και η συμπλοκή γενικεύτηκε. Οι ποδηλατιστές καθηλώθηκαν και προκειμένου να διασώσουν τούς συμπολεμιστές τους, η γερμανική φρουρά στο εργοστάσιο αναγκάστηκε να αποδεχθεί τούς όρους τού ΕΛΑΣ και να ελευθερώσει τούς εργαζόμενους, ώστε να αποχωρήσουν οι ίδιοι με ασφάλεια. Λίγο πριν φύγουν και παρά τη συμφωνία, οι Γερμανοί προσπάθησαν να πυροδοτήσουν τα εκρηκτικά. Οι εργάτες είχαν όμως φροντίσει να κόψουν τις καλωδιώσεις.
Την άλλη μέρα το πρωί όμως, σαν σήμερα 13 Οκτωβρίου 1944, εμφανίστηκε ένα γερμανικό απόσπασμα που είχε προηγουμένως ανατινάξει τη Shell στο Πέραμα. Αποτελείτο από 56 άνδρες βαριά οπλισμένους με αυτόματα και τέσσερα μηχανοκίνητα πολυβόλα και κατευθύνθηκε στο εργοστάσιο τής Ηλεκτρικής. Μόλις οι Γερμανοί πλησίασαν τήν πύλη, ένας σκοπευτής πυροβόλησε μέσα από το εργοστάσιο τον οδηγό τού πρώτου οχήματος, υποχρεώνοντας τή φάλαγγα να ακινητοποιηθεί. Αμέσως ύστερα μια χειροβομβίδα ανατίναξε ένα από τα γερμανικά οχήματα. Αιφνιδιασμένοι οι Γερμανοί δέχτηκαν καταιγιστικά πυρά από μια απόσταση εξήντα – εκατό μέτρων, από όλες τις κατευθύνσεις. Προέβαλαν σθεναρή αντίσταση, γεγονός που ανάγκασε τούς μαχητές τού ΕΛΑΣ να ζητήσουν ενισχύσεις από τις εφεδρικές δυνάμεις τής Κοκκινιάς, η οποία κατέφθασε σχεδόν αμέσως.
Έπειτα από σκληρή μάχη που διήρκεσε περισσότερο από τρεις ώρες, άρχισε η σταδιακή παράδοση τών Γερμανών, οι οποίοι ήδη μετρούσαν εννέα νεκρούς και δεκαέξι τραυματίες. Ο ένας μετά τον άλλο άρχισαν να υψώνουν λευκά μαντίλια, αφού προηγουμένως είχαν ρίξει και την τελευταία τους σφαίρα. Είκοσι περίπου συνελήφθησαν αιχμάλωτοι μεταξύ αυτών και ο επικεφαλής τους.
Το εργοστάσιο τής Ηλεκτρικής, η σημαντικότερη ενεργειακή μονάδα τής χώρας που τροφοδοτούσε ολόκληρο το λεκανοπέδιο, είχε διασωθεί. Στο πεδίο τής μάχης έπεσαν έντεκα ηρωικοί πατριώτες, ενώ άλλοι οχτώ τραυματίστηκαν.
Η σημερινή ημέρα προς ανάμνηση τού ιστορικού αυτού γεγονότος έχει καθιερωθεί από το 2016 ως Ημέρα τής ΔΕΗ, τής Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού που ουσιαστικά διαδέχτηκε τήν Ηλεκτρική...