Το Καλοκαίρι τού 1989 ο Φράνσις Φουκουγιάμα έγραψε ένα άρθρο με το οποίο υποστήριξε πως οι λόγοι που εξέθρεψαν τους πολέμους και τις επαναστάσεις έπαψαν πια να υπάρχουν.
Το δε βιβλίο τού Φουκουγιάμα «Το τέλος της ιστορίας…», που εκδόθηκε το 1992, αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων και αφιερωμάτων και προβλήθηκε περίπου ως νέα φιλοσοφική Βίβλος. Ο καπιταλισμός θα έπαιρνε την εκδίκησή του για το 1917!
Δεν χρειάστηκε πολύς καιρός για να αποδειχθεί το μάταιο τής θεωρίας. Τα γεγονότα είναι πεισματάρικα και όποιο θεωρητικό σχήμα έχει διαμορφωθεί γι' αυτά μπορεί να καταρρεύσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Από το 1991 και σε λιγότερο από δεκαπέντε χρόνια, οι Αμερικάνοι και το ΝΑΤΟ, συνεπικουρούμενοι από τους ευρωπαίους συμμάχους τους, είχαν «πυροβολήσει» τη θεωρία τού Φουκουγιάμα. Με μια σειρά επεμβάσεων και πολέμων στη Μέση Ανατολή, στα Βαλκάνια και στη βόρεια Αφρική (Ιρακ, Συρία, Σομαλία, Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Λιβύη, Συρία). Ενώ από τα τέλη τού αιώνα μια σειρά ριζοσπαστικών καθεστώτων τής Λατινικής Αμερικής αμφισβητούσαν την εξάρτηση των χωρών τους από τις ΗΠΑ (Βενεζουέλα, Βολιβία και αλλού).
Στα «εσωτερικά μέτωπα», η χρήση υπερβολικής βίας και η αθώωση των αστυνομικών που είχαν συλλάβει τον Ρόντνεϊ Κινγκ το 1992 στο Λος Άντζελες, η οικονομική κρίση ανά τον κόσμο και εδώ στην Ελλάδα το 2010, τα κίτρινα γιλέκα πρόσφατα στη Γαλλία, η αγανάκτηση των Χιλιανών απέναντι στη διαφθορά της κυβέρνησής τους και ο φόνος τού Τζωρτζ Φλόυντ πυροδότησαν μια σειρά εξεγερσιακών αντιδράσεων, που καταρρίπτουν εντελώς τη θεωρία τού τέλους τής ιστορίας. Με απρόσμενη συνέχεια μετά την κρίση τού κορονοϊού.
Και ο ίδιος ο Φουκουγιάμα δείχνει πλέον να απορρίπτει τη θεωρία του, όπως άφησε να εννοηθεί σε πρόσφατη συνέντευξή του. «Στην παρούσα φάση ο Μαρξ μοιάζει να δικαιώνεται σε κάποια πράγματα. Είχε μιλήσει για κρίση υπερπαραγωγής, αλλά και για ζήτηση που τελικά θα είναι ανεπαρκής. Αυτά συμβαίνουν. Όπως και η αποδυνάμωση των εργαζομένων». Ερωτηθείς για την πιθανή αναβίωση της σοσιαλιστικής ιδέας απάντησε. «Αν μιλάμε για την ιδιοκτησία τών μέσων παραγωγής, δεν νομίζω. Αν εννοείται όμως μια προσπάθεια αναδιανομής, ώστε να πάψουν να υφίστανται οι μεγάλες ανισότητες, νομίζω ναι. Και να σας πω κάτι; Πρέπει να συμβεί Ο Φουκουγιάμα δεν έγινε ξαφνικά σοσιαλιστής, αντελήφθη τελικώς πως η ιστορία δεν τέλειωσε.
Τα κινηματικά ξεσπάσματα όμως δεν πρέπει να οδηγούν σε εύκολα και πρόχειρα συμπεράσματα. Οι εξεγέρσεις συχνά συνοδεύονται από συντηρητικές λύσεις. Η εξέγερση του Μάη τού '68 από τη λύση Ντε Γκωλ. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το '73 έφερε τον Καραμανλή με υπέρογκα εκλογικά ποσοστά. Η περίοδος που συντάραξε τις ΗΠΑ με τη δολοφονία τού Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και τις τεράστιες διαδηλώσεις κατά τού πολέμου τού Βιετνάμ συνοδεύτηκε από τη διακυβέρνηση Νίξον. Ωστόσο οι αντιφάσεις δεν πρόκειται να εξαλειφθούν. Επομένως και οι εξεγέρσεις. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν, πώς και πότε αυτές θα μετατραπούν σε επαναστάσεις...
Ο τίτλος μας λοιπόν μπορεί να συμπληρωθεί ως εξής. Η ιστορία τού τέλους ...του τέλους τής ιστορίας.
Υ.Γ. Η φωτογραφία είναι από ένα επίσημο δείπνο τού «Economist» στην Αθήνα το 2017 με προσκεκλημένο τον Φουκουγιάμα. Εκεί είχε την ευτυχία να συνομιλήσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Παρ' ότι ο Φράνσις Φουκουγιάμα φαινόταν τότε έτοιμος ν' αλλάξει γνώμη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σήμερα φαίνεται να επιμένει πως η ιστορία τελειώνει μ' αυτόν. Τον Μητσοτάκη...
ΤΡ. - Με μεταγραμμένες σκέψεις από Info-War.gr, Το τέλος τής Ιστορίας...