Σαν σήμερα 28 Μαΐου τού 2008 μάς άφησε ο Άγγελος Ελεφάντης. Ένας φίλος και σύντροφος. Ένας άνθρωπος που χρειαζόμαστε.

Γεννήθηκε το 1936 στο Νεοχώρι τών Αγράφων. Το 1947 η οικογένειά του κατέφυγε στην Αθήνα να γλιτώσει τις «στρατιωτικές εκκαθαρίσεις». Αποφοίτησε από τη Νομική Αθηνών και το 1962 βρέθηκε στο Παρίσι όπου σπούδασε ανθρω­πολογία και κοινωνιολογία στη Σορβόννη και ιστορία στην École Pratique des Hautes Études. Στο Παρίσι συμμετείχε στην έκδοση των αντιδικτατορικών πε­ριοδικών «Ελληνική Παρουσία» και «Αγώνας». Γύρισε στην Ελλάδα το 1976.

Φοιτητής ήταν νεολαίος τής ΕΔΑ. Το 1968 μετά τη διάσπαση του Κομμουνιστικού Κόμματος εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού, υποψήφιος το 1985 στο ψηφοδέλτιο τής Επικρατείας. Το 1987 μέλος τής Πολιτικής Γραμματείας τού ΚΚΕ Εσωτερικού - Ανανεωτική Αριστερά. Το 2004 και το 2007 υποψήφιος τού ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρυτανία.

Από τους ιδρυτές και αρθρογράφους τής εφημερίδας «Η Εποχή», μέλος τού Δ.Σ. τής «Αυγής», στην οποία αρθρογραφούσε κοντά δέκα χρόνια. Έργο τής ζωής του το περιοδικό «Ο Πολίτης», που δίδαξε γλώσσα και σκέψη και ήθος σε μια - δυο γενιές αριστερών και όχι μόνο τής μεταπολίτευσης. Είχαμε την τύχη να δουλέψουμε κοντά του, αν αυτό μπορεί να ειπωθεί, κάνοντας τις τυπογραφικές διορθώσεις στα πρώτα χρόνια τού «Πολίτη». Να διαβάζουμε «από πρώτο χέρι» και να μαθαίνουμε απ' αυτόν τον θησαυρό. Πολυγραφότατος...

Έγραψε βιβλία που φώτισαν την πορεία τού αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα. Η επαγγε­λία τής αδύνατης επανάστασης - ΚΚΕ και αστισμός στο Μεσοπόλεμο (1976), Ο ανεύρετος σοσιαλισμός (1982), Στον αστερισμό τού λαϊκισμού (1991), Διά γυμνού οφθαλμού (1998), Μinima memoralia - H ιστορία τού παππού μου (2001), Μάς πήραν την Αθήνα... - Ξαναδιαβάζοντας μερικά σημεία τής ιστορίας 1940 - 1950 (2002).

Συμμετείχε σε συλλογικές εργασίες. Ο Ιανός τού εθνικισμού και η ελληνική βαλκανική πολιτική (1992), Tών αφανών - Τρεις ομιλίες για το βιβλίο τής Παγώνας Στεφάνου (1998), Ισλάμ και Ευρώπη (2002).

Μετέφρασε βιβλία τών Ζαν Πωλ Σαρτρ (Υπέρ διανοουμένων συνηγορία), Αντρέ Λερουά - Γκουράν (Το έργο και η ομιλία τού ανθρώπου - Τεχνική και γλώσσα), Ζαν-Κλωντ Μισεά (Η εκπαίδευση της αμάθειας).

Στο μεγάλο τραπέζι τού «Πολίτη» στην οδό Κέκροπος στην Πλάκα, απλωμένα φύλλα τής «Καθημε­ρινής» και τού Le Monde... Να καταλαβαίνω πώς σκέφτονται! Ήταν ένα μικρό μάθημα πολιτικής σκέψης από έναν σπουδαίο διανοούμενο... Ανάλυσης, μαχητικότητας, ιστορικής αίσθησης, δημόσιου λόγου, αφήγησης, ζυγιάσματος στον καιρό... Για τον Καραγκιόζη, τους κλε­φταρματολούς, την αντίσταση, τις κοινότητες, τα πρόσωπα του λαϊκισμού...

Ο Άγγελος Ελεφάντης ήταν ομηρικός άνθρωπος, καθολικός και μονοκόμματος, ατόφιος. Σαν τους κλέ­φτες τών ρουμελιώτικων βουνών τής πατρίδας του, που θαύμαζε, είχε ίδια, ασίγαστη τη δίψα τής ελευθερίας, της υπέρβασης, ένας αξεδίψαστος ρομαντικός ήρωας, ένας νομάς, ένας παμπάλαιος Έλληνας. Και μαζί ήταν ο διαφωτιστής, ο βαθιά μελετημένος αριστοκράτης τού πνεύματος και μέτοχος της θύραθεν παιδείας, ο ορθολογιστής. Και πάνω απ' όλα, ο ασυμβίβαστος, ο απροσκύνητος, ο ευθύς και άτεγκτος, ο ασκητής, κάποτε σκληρός, σκληρότερος με τον εαυτό του.

Έγραφε στην «Καθημερινή» ο Νίκος Ξυδάκης στις 30 Μαΐου 2008.

Ο Άγγελος Ελεφάντης είχε βρεθεί και στην Τρίπολη. Είχαμε και εδώ την τύχη να παρουσιάσουμε στον Φιλο­τεχνικό το βιβλίο του «Στον αστερισμό τού λαϊκισμού» με το βιβλιοπωλείο «Ώρα», που κι αυτό δεν υπάρχει πια. Τύχη και νοσταλγία, φέρνοντας στη μνήμη μας τα όσα είπε εκεί και τη συζήτηση που ακολούθησε.

Ένας άνθρωπος που μάς λείπει. Ένας σύντροφος που χρειαζόμαστε.

ΤΡ.