ΧΑΡΒΕΫ ΝΤΕΗΒΙΝΤ, Ο Μαρξ, το Κεφάλαιο και η τρέλα του οικονομικού λόγου
Μετάφραση Εύης Νεοκοσμίδου, Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ, Αθήνα 2020
Σελίδες 264, Τιμή 17,18 €
Ο David Harvey, ένας από τους πιο επιφανείς σύγχρονους μελετητές του Καρλ Μαρξ, παρουσιάζει το Κεφάλαιο με όρους απλούς και κατανοητούς. Στον πρόλογο μεταξύ άλλων αναφέρει:
Τα σχόλια που μας άφησε ο Μαρξ για τους νόμους κίνησης του κεφαλαίου και για τις εσωτερικές τους αντιφάσεις, καθώς και για τους θεμελιώδεις παραλογισμούς επάνω στους οποίους αυτό στηρίζεται, αποδείχτηκε πως βρίσκονταν πολύ μπροστά από την εποχή τους. Σήμερα βλέπουμε ότι ήταν πολύ πιο αιχμηρά και οξυδερκή από τις μονοδιάστατες μακροοικονομικές θεωρίες των σύγχρονων οικονομικών, που αποδείχθηκαν τόσο λειψές όταν τράκαραν επάνω στο κραχ του 2007-2008 και στα μακρόσυρτα μεθεόρτιά του.
Ο Μαρξ ήταν ένας αεικίνητος αναλυτής μάλλον παρά στατικός στοχαστής. Όσο περισσότερα μάθαινε μέσα από τα ατελείωτα διαβάσματά του, τόσο οι απόψεις του εξελίσσονταν (ή άλλαζαν, θα έλεγαν κάποιοι). Δεν διάβαζε μόνο πολιτική οικονομία, και δίπλα της ανθρωπολόγους και φιλόσοφους, αλλά και τον περιοδικό Τύπο, ιδίως τον οικονομικό, καθώς και κοινοβουλευτικές συζητήσεις κι επίσημες εκθέσεις. Καταβρόχθιζε την κλασική λογοτεχνία, Σαίξπηρ, Θερβάντες, Γκαίτε, Μπαλζάκ, Δάντη, Σέλλεϋ, και γαρνίριζε τα γραπτά του, ιδίως τον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου, που είναι ένα φιλολογικό αριστούργημα, με αναρίθμητες αναφορές στη σκέψη όλων αυτών.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μας άφησε και μια ογκώδη αλληλογραφία με τους διάφορους συνταξιδιώτες του, σε ουκ ολίγες γλώσσες, κι επιπλέον κάθε λογής διαλέξεις και ομιλίες προς βρετανούς συνδικαλιστές, ή ακόμη επιστολές σε σχέση με τις εξελίξεις στη Διεθνή Ένωση Εργαζομένων, δηλαδή την Πρώτη Διεθνή, που συστήθηκε το 1864 ελπίζοντας να ενώσει ολόκληρη την ευρωπαϊκή εργατική τάξη.
O Μαρξ δεν ήταν μόνο θεωρητικός, λόγιος και στοχαστής, αλλά και ακτιβιστής, ένας αληθινός πολεμιστής του λόγου. Σταθερό εισόδημα δεν είχε, και ό,τι πιο κοντινό σ’ αυτό κατάφερε ποτέ να βρει ήταν μια θέση ανταποκριτή της New York Tribune, μιας από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εφημερίδες εκείνης της εποχής...