HAKIM BEY, Τ.Α.Ζ. - Η Προσωρινή Αυτόνομη Ζώνη
Εκδόσεις Futura, Αθήνα 1998
Οι πειρατές των θαλασσών και οι κουρσάροι του 18ου αιώνα είχαν δημιουργήσει ένα «δίκτυο πληροφοριών» που απλωνόταν σ' ολόκληρη την υδρόγειο. Πρωτόγονο και προσηλωμένο κυρίως σε αποτρόπαιες επιχειρήσεις, το δίκτυο παρ' όλα αυτά λειτουργούσε αξιοθαύμαστα. Περιλάμβανε διάσπαρτα νησιά ή απομονωμένα κρησφύγετα, όπου τα πλοία είχαν τη δυνατότητα να ανεφοδιαστούν...
Κάποια απ' αυτά τα νησιά συντηρούσαν «εκούσιες κοινότητες», ολόκληρες μικρο-κοινωνίες που ζούσαν συνειδητά εκτός νόμου, αποφασισμένες να αντέξουν μέχρι το τέλος, ακόμη και αν αυτό θα ισοδυναμούσε με πιθανότατα σύντομη, αλλά παρόλα αυτά εύθυμη ζωή...
Ονόμασα αυτές τις κοινότητες «πειρατικές ουτοπίες». Η παρακμή των πολιτικών συστημάτων θα οδηγήσει στον πολλαπλασιασμό των αποκεντρωμένων εναλλακτικών τρόπων ζωής. Γιγαντιαίες εταιρείες που θ’ ανήκουν στους εργάτες, ανεξάρτητα θυλάκια προσηλωμένα στην «πειρατεία των δεδομένων», οικολογικούς σοσιαλ-δημοκρατικούς πυρήνες, θυλάκια «μηδενικής εργασίας», αναρχικές απελευθερωμένες ζώνες και τα λοιπά. Η οικονομία της πληροφορίας που συντηρεί όλη αυτή τη διασπορά ονομάζεται δίκτυο...
Όλα τα παραπάνω προέρχονται από το βιβλίο Τ.Α.Ζ. - Η Προσωρινή Αυτόνομη Ζώνη του Hakim Bey, ψευδώνυμο του Peter Lamborn Wilson, Εκδόσεις Future, Αθήνα 1998. Στη δεύτερη παράγραφο που παραθέτω ο Hakim Bey κάνει αναφορά στο Schismatrix του Bruce Sterling, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία επιστημονικής φαντασίας.
Ο νόμος, έννοια αυθαίρετη και προϊόν σκοπιμότητας ήδη από την εποχή των αρχαίων σοφιστών, είναι ένα «μείγμα» συμβάσεων που η καθεστηκυία τάξη μάς έχει πείσει ότι για το καλό μας πρέπει να τηρούμε. Ο νόμος περιορίζει και αντικαθιστά τον ανθρώπινο φυσικό νόμο (το φυσικό δίκαιο), καλουπώνει τη συμπεριφορά των μελών της συλλογικότητας σύμφωνα με τα συμφέροντα της ελίτ που, ανάλογα με το βαθμό αγριότητας, αδιαφορίας ή όπως θέλετε πείτε το, αφήνει μικρότερα ή μεγαλύτερα περιθώρια για αποδεκτές, βιώσιμες συνθήκες σ’ αυτούς που εξουσιάζει.
Η ανομία, ως αδιαφορία για τον επιβαλλόμενο νόμο, ως συνειδητή ή μη άρνησή του, αμφισβητεί την ελίτ και προσεγγίζει την αυτονομία, την αυτοθέσμιση της συλλογικότητας, πορεύεται παράλληλα με το νόμο, εξελίσσεται μαζί του, εναρμονιζόμενη στις ανάγκες της κοινωνίας που αλλάζει (υπάρχουν και άλλες εκδοχές της έννοιας ανομία, η δική μου είναι απλοϊκή).
Τις καταλήψεις, λόγου χάρη, τις θεωρούν «ανομία» και τους κηρύσσουν τον πόλεμο. Είναι ανομία οι καταλήψεις; Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που γεννιέται από τη θέληση για ελευθερία. Η μετατροπή της σε αδίκημα εκ μέρους της ελίτ είναι απάτη, ένα επικοινωνιακό παιχνίδι εις βάρος της λογικής (όπως και η «κανονικότητα»).
Και για να επιστρέψω στο βιβλίο, οι καταλήψεις είναι ό,τι πιο κοντινό στις αυτόνομες προσωρινές ζώνες του Hakim Bey που συμβαίνει στην εποχή μας, ένα είδος εξέγερσης που «δεν συγκρούεται άμεσα με το κράτος, μια αντάρτικη επιχείρηση που απελευθερώνει μια περιοχή (τόπου, χρόνου, φαντασίας) και μετά διαλύεται στα εξ ων συνετέθη, για να ξανασχηματιστεί κάπου αλλού, κάποτε άλλοτε, πριν το κράτος προλάβει να τη συντρίψει». Άλλο ένα απόσπασμα από το βιβλιαράκι τριάντα οκτώ (38) μόνο σελίδων του Hakim Bey...