Η δημοσίευσή μας με τίτλο «Ο Μίκης ήταν και πολιτικός...» ανήμερα τού θανάτου του προκάλεσε ορισμένες ενστάσεις. Επειδή βιαστήκαμε ίσως να κρίνουμε τόν πολιτικό Θεοδωράκη. Και όντως βιαστήκαμε, ως αντίδραση σε όλα εκείνα τά ακατάσχετα που ακούστηκαν με το άγγελμα τού θανάτου του, από «όλες τις πλευρές».
Η ένσταση επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι «αγνοήσαμε» τήν επίδραση τής μουσικής και πολιτικής τού Μίκη στις λαϊκές μάζες. Αν και τονίζαμε ότι. «Η ιστορία τού Μίκη τών αγώνων και τών τραγουδιών τού αγώνα, τής Αριστεράς και αυτού τού τόπου να ορίζει τή μοίρα του, δεν παραγράφεται. Έχουμε αποδώσει τή δέουσα τιμή όντας ο Μίκης εν ζωή».
Μπορεί ο Μίκης να είναι «οικουμενικός», αλλά έχει σημασία να γνωρίζουμε από πότε έγινε «αποδεκτός» και "οικουμενικός» και από ποιές «μάζες». «Σήμερα, πριν ακόμα ενταφιαστεί και μαζί του ενταφιάσουμε κάθε ιστορία του», υποστηρίζαμε σ' εκείνη τη δημοσίευση. Αναδημοσιεύουμε λοιπόν δύο σχετικά κείμενα και μπορεί ο καθένας, σε σύγκριση με ό,τι λέμε εμείς, να βγάλει τά δικά του συμπεράσματα...
ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπορεί και δεν πρέπει να σταματά τήν κριτική για τα πεπραγμένα τών ανθρώπων. Όμως από την άλλη πλευρά ένας θάνατος με το αμετάκλητό του συνιστά μια στιγμή αναστοχασμού και κρίσης, ξεδιαλέγματος τών σημαντικών και των κρίσιμων. Το γράψω αυτό γιατί διαβάζω διάφορες κριτικές από φίλους και φίλες για το πόσο αριστερός ήταν ο Θεοδωράκης, τον Μητσοτάκη, τη Σπίθα, ακόμη και το πρόσφατο Μακεδονικό.
Τίποτα απ' αυτά δεν είναι κρυφό, ούτε καινούργιο, για όλα έχει ασκηθεί κριτική, για όλα αυτά θα υπάρξουν αποτιμήσεις. Μα τώρα για μένα είναι πιο πολύ η ώρα τής παραδοχής τής μεγαλοσύνης αυτού του ύψιστου δημιουργού, είναι η ώρα τού πένθους, συλλογικού και ατομικού, που γεννούν οι συναισθηματικοί δεσμοί τουλάχιστον τής δικιάς μας και των προηγούμενων γενιών με τη μουσική του. Και απ' αυτή την παραδοχή τής μεγαλοσύνης δεν μπορεί να λείπει η σχέση του με την Αριστερά, ούτε να σκιάζεται από μικρόψυχα σχόλια.
Γιατί ο Θεοδωράκης υπήρξε γέννημα τού κομμουνιστικού κινήματος, της κοσμοχαλασιάς τού Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, του εαμικού κινήματος, της ήττας τού εμφυλίου και των όσων ακολούθησαν. Τα πιο σημαντικά έργα του γράφτηκαν υπηρετώντας ένα πολιτικό όραμα άρρηκτα συνδεδεμένο με την Αριστερά και σ' αυτόν τον κόσμο μίλησε και ενέπνευσε. Τίποτα δεν ξεχνιέται, τίποτε δεν χαρίζεται. Αλλά δεν μπορεί τίποτα απ' όλα αυτά να αναιρέσει την πραγματικότητα. Ότι με το πιο δημιουργικό κομμάτι από το έργο του έδωσε φτερά και λόγο σ' έναν ολόκληρο κόσμο που αναζήτησε φωνή και δύναμη στα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια και στη χουντική βαρβαρότητα.
Από το Twitter - Καραμανωλάκης, Για τα αριστερόμετρα και τον Θεοδωράκη...
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ, που σφραγίζουν τόν πολιτισμό τής χώρας τους, πόσο μάλλον εκείνοι που ξεπερνούν τά σύνορά της και θεωρούνται παγκόσμιοι, γίνονται αντιληπτοί από το ευρύ κοινό και αποτυπώνονται στις λαϊκές συνειδήσεις μέσα από το έργο τους. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τον Μίκη Θεοδωράκη.
Κανείς επί τής ουσίας δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ πραγματικά για το τί ήταν ο Μίκης ως άνθρωπος ή ως πολιτικό ον. Και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι πολιτικές παλινωδίες του με την ίδια ευκολία που προκαλούσαν πολλές φορές οργή, με την ίδια ακριβώς ευκολία συγχωρούνταν από τη στιγμή που εκείνος επέστρεφε από 'κεί που είχε φύγει ή συστρατευόταν μ' εκείνους που προηγουμένως είχε επικρίνει δριμύτατα.
Δεν χωράει αμφιβολία πως ο Μίκης θα συνεχίσει να επηρεάζει με το έργο του και τις επόμενες γενιές. Τόσο τούς δημιουργούς όσο και τους απλούς ανθρώπους που θα έρχονται σε επαφή με τη μουσική του. Και αυτό αναμφίβολα θα γεννήσει τήν ανάγκη τής κριτικής αποτίμησής του σε όλα τα επίπεδα, μουσικά, πολιτικά, ανθρώπινα.
Όσο τεράστιος και αν ήταν ως δημιουργός, η συνολική αποτίμησή του θα καθίσταται αναγκαία όσο θα ελαττώνεται τό συναισθηματικό φορτίο που δημιούργησε ο θάνατός του. Γιατί χρειάζεται κάτι τέτοιο; Γιατί όλα τα μεγέθη πρέπει κάποτε να λαμβάνουν τις πραγματικές τους διαστάσεις. Και εκεί που ήταν μικρά και εκεί που ήταν μεγάλα.
Αν αυτό δεν γίνει, διαιωνίζεται και κυριαρχεί ο μύθος, η εξιδανίκευση που παραμορφώνει ανθρώπους, πράγματα και καταστάσεις και αν μη τί άλλο δεν επιτρέπει να αφομοιωθεί, σε όποιο επίπεδο και αν εξεταστεί, η ιστορική κληρονομιά εκείνων τών ανθρώπων, όπως ο Μίκης, που συνεχίζουν να «ζουν» και μετά τον θάνατό τους. Τον μυθικό Μίκη τόν έχουμε. Τον πραγματικό Μίκη οφείλουμε να τόν αναζητήσουμε.
Efsyn.gr - Γιώργος Πετρόπουλος, Μύθος και πραγματικότητα...
Υπενθυμίζοντας τί γράφαμε στη δημοσίευσή μας για τον πολιτικό Μίκη, συμφωνούμε μ' ένα σημείο τού πρώτου κειμένου όπου σωστά αναφέρεται. «Με το πιο δημιουργικό κομμάτι από το έργο του έδωσε φτερά και λόγο σ' έναν ολόκληρο κόσμο που αναζήτησε φωνή και δύναμη στα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια και στη χουντική βαρβαρότητα».
Μπορούμε όμως να τό αντιστρέψουμε... «Αν αυτό δεν γίνει, διαιωνίζεται και κυριαρχεί ο μύθος», όπως επίσης σωστά επισημαίνει τό δεύτερο κείμενο. Τα ερμηνευτικά εργαλεία τής Αριστεράς, χωρίς να υποβαθμίζουν τόν ρόλο τών ξεχωριστών προσώπων, δεν αγνοούν ωστόσο τον ρόλο τών λαϊκών μαζών στην εξέλιξη τής ιστορίας. Συνεπώς, μπορούμε να υποστηρίξουμε και να υπερθεματίσουμε ότι ο Μίκης υπήρξε «γέννημα και θρέμμα τού εαμικού κινήματος...» ως εξής.
«Ένας ολόκληρος κόσμος», τής Αριστεράς, με τη σειρά του ή αμφίδρομα, «έδωσε φτερά και λόγο», λόγο μουσικό και πολιτικό, στον Μίκη Θεοδωράκη, «στα δύσκολα χρόνια». Όταν οι μάζες τής Αριστεράς (μετά τη μεταπολίτευση) έπαψαν να παίζουν ρόλο ιστορικό, ο Μίκης έγινε «αποδεκτός» και «οικουμενικός» (στα ελληνικά πλαίσια...) απ' όλες τις «μάζες». Αφ' ότου δηλαδή έγινε «ακίνδυνος» για το «καθεστώς»...