Θα μπορούσε να είναι πολιτικό σύνθημα, απέναντι σε μια κυβέρνηση που επιδεικνύει τόν χειρότερο εαυτό της αφ' ότου ανέλαβε τη διακυβέρνηση τής χώρας. Δεν λέμε ανέλαβε τήν εξουσία, επειδή αυτή τήν κατείχε πάντοτε, με τον ένα ή το άλλο όνομα, στα όρια ή εκτός ορίων τής δημο­κρατίας και με ελάχιστα διαλείμματα.

Πρόκειται ωστόσο για ένα βιβλίο, καθόλου άσχετο με την εισαγωγή μας. Και τον συγγραφέα του, που γεννήθηκε σαν σήμερα 12 Ιουλίου τού 1817. Το δοκίμιο «Πολιτική ανυπακοή» (Resistance to Civil Government ή Civil Disobedience, επανέκδοση τού 2020) τού Χένρυ Ντέιβιντ Θόρω (Henry David Thoreau)*.

Άδικοι νόμοι υπάρχουν. Θα αρκεστούμε άραγε στην υπακοή τους, θα προσπαθήσουμε να τούς διορθώσουμε και θα τούς υπακούμε μέχρι να τό πετύχουμε, ή μήπως να τούς παραβιάσουμε αμέσως;

Αυτό είναι το κεντρικό πολιτικό «σύνθημα» τού δοκιμίου τού Θόρω. Και επειδή σήμερα ο νόμος, κατά παρέκκλιση ιστορική και συνταγματική, εκπορεύεται και θεσπίζεται από την εκτελεστική εξουσία, η ανυπακοή, αν είναι επι­βεβλημένη κατά τη διατύπωση τού Θόρω, στρέφεται κατά τής κυβερνητικής εξουσίας. Αλλά και της νομοθετικής, η οποία έχει εγκαταλείψει το ιστορικό και συνταγματικό της καθήκον.

Η παρούσα κυβέρνηση νομοθετεί και εφαρμόζει τον νόμο με μεροληπτικό κοινωνικά (ταξικό), αντισυνταγματικό, πολιτικά ιδιοτελή και επικίνδυνο τρόπο. Η αντιπολίτευση (αν δεν συμπολιτεύεται...) αδυνατεί να παρέμβει και να διορθώσει τόν νόμο, ό,τι πιο έλλογο κατόρθωσε ποτέ μια πολιτική κοινωνία.

Κραυγαλέο παράδειγμα ο τελευταίος νόμος που «ψηφίστηκε» από τη Βουλή για τα εργασιακά ή αυτός θα «ψηφιστεί» για το ασφαλιστικό. Τί πιο αρμόζουσα περίσταση να μελετήσουμε το δοκίμιο και να εφαρμόσουμε τήν κεντρική πολιτική ιδέα τού Θόρω;

* Αμερικανός συγγραφέας και ποιητής, φιλόσοφος και φυσιοδίφης. Γεννήθηκε στο Κόνκορντ τής Μασαχουσέτης το 1817, απεβίωσε το 1862. Το βιβλίο του «Γουόλντεν» (Walden) αποτελεί αναζήτηση μιας απλής ζωής στο φυσικό περιβάλλον. Το δοκίμιό του «Πολιτική ανυπακοή» (Εκδόσεις Οξύ, Αθήνα 2020, μετάφραση Θάνος Καραγιαννόπουλος, σελίδες 72, τιμή €4,49) αποτελεί επιχείρημα υπέρ τής ανυπακοής απέναντι σε ένα άδικο κράτος. Στο πεδίο τής Φυσικής Ιστορίας, προ­έβλεψε τις μεθόδους και τα ευρήματα τής οικολογίας, ώστε να θεωρείται ο πρώτος θεωρητικός οικολόγος. Σε όλη του τη ζωή, υποστήριζε θερμά την κατάργηση τής δουλείας. Συχνά χαρακτηρίζεται αναρχικός, αν και η πολιτική ανυπακοή του κατευθύνεται περισσότερο στη βελτίωση παρά στην κατάργηση τού κράτους.

ΤΡ.