Καθόλου ευχάριστα δεν ήταν τα νέα για το επιτελείο τής Μάργκαρετ Θάτσερ, περίπου ένα μήνα πριν. Στις 9 Απριλίου 1981, ημέρα διεξαγωγής επαναληπτικών εκλογών για μια κενή έδρα Βορειοϊρλανδού βουλευτή στη Βουλή τών Κοινοτήτων...
Στις εκλογές απέτυχε προσωπικά ο Χάρυ Γουέστ, αρχηγός τών «Ενωτικών», οπαδών τής βρετανικής κυριαρχίας στη Βόρεια Ιρλανδία. Και το χειρότερο νέο, την έδρα κέρδισε με 30.942 ψήφους το φυλακισμένο στέλεχος τού IRA Μπόμπυ Σαντς, που βρισκόταν στην 39η ημέρα απεργίας πείνας! Καταρρακώθηκε έτσι πλήρως ο ισχυρισμός τής βρετανικής κυβέρνησης ότι ο γελαστός Μπόμπυ και οι συγκρατούμενοί του απεργοί ήσαν «περιθωριακοί, που δεν εκπροσωπούσαν κανέναν».
Ανήσυχο πνεύμα, κοσμαγάπητος στην κοινωνία τού Μπέλφαστ ως ποδοσφαιριστής, μουσικός και εξαίρετος δάσκαλος τής ιρλανδικής γλώσσας, ο Μπόμπυ Σαντς εργαζόταν ως μαθητευόμενος τεχνίτης αμαξωμάτων. Έχασε τη δουλειά του, όταν οι «Ενωτικοί" έδιωξαν τήν οικογένειά του από το σπίτι της στο βόρειο Μπέλφαστ. Τότε ακριβώς, το 1972, ο Μπόμπι προσχώρησε στον IRA και άρχισε να αναπτύσσει πολιτική δράση. Ένα μήνα αργότερα συνελήφθη, επειδή βρέθηκε όπλο σε σπίτι στο οποίο έτυχε να είναι παρών. Καταδικάστηκε σε τριετή φυλάκιση, όταν αποφυλακίστηκε το 1976 έκανε οικογένεια, απέκτησε παιδί και συνέχισε τήν πολιτική δράση του.
Το δεύτερο χτύπημα ήρθε το 1977, όταν η βρετανική αστυνομία βρήκε όπλο σε αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε ο ίδιος και άλλα τρία άτομα. Επί έξι ημέρες βασανίστηκε, για να «ομολογήσει» όσα ήθελαν να τού χρεώσουν οι ανακριτές. Δεν κάμφθηκε. Τί και αν η οπλοφορία για τα στελέχη τού IRA ήταν σχεδόν προϋπόθεση επιβίωσης εκείνη την εποχή. Η συνήθης διασταλτική ερμηνεία της έννοιας «τρομοκράτης» υπαγόρευσε την ποινή, για «από κοινού οπλοκατοχή», φυλάκιση 14 ετών! Η ειρωνεία είναι ότι ο Μπόμπυ, αρθρογραφώντας σε τοπική εφημερίδα, είχε εκφράσει την άποψη ότι «όπλα και βόμβες δεν κερδίζουν τον πόλεμο, μπορούν να σκοτώσουν, αλλά όχι να δείξουν το δρόμο, ούτε να υποχρεώσουν τον άκαμπτο να λυγίσει...».
Μετά από περίπου τέσσερα χρόνια άδικης και απάνθρωπης φυλάκισης, που ο Μπόμπυ περιέγραψε στο βιβλίο του «One Day in my Life», η απεργία πείνας ήταν μονόδρομος, παρά τις αντιρρήσεις τού νόμιμου πολιτικού Κόμματος τών Ρεπουμπλικάνων, ότι «απειλεί να αποσπάσει τήν προσοχή τους από τα πολιτικά τους καθήκοντα». Ο Μπόμπυ όμως είναι αποφασισμένος και αμετάπειστος... Το ίδιο και η Θάτσερ!
Σαν σήμερα, χαράματα τής 5ης Μαΐου 1981, ένα δραματικό ηχητικό κύμα ξυπνά τούς κατοίκους τών καθολικών συνοικιών τού Μπέλφαστ. Θρήνοι γυναικών, οργισμένες φωνές αντρών, ρυθμικά χτυπήματα μεταλλικών σκουπιδοτενεκέδων... Η είδηση διαδίδεται τάχιστα. Πέθανε, ώρα 01.17΄, ο ηλικίας 27 ετών κοσμαγάπητος βουλευτής τού IRA Ρόμπερτ Τζέραντ Σαντς, μετά από 66 ημέρες απεργίας πείνας στις φυλακές τού Μέιζ, κοντά στο Μπέλφαστ.
Δυο μέρες μετά, 100.000 άνθρωποι ακολούθησαν τήν κηδεία του στο «Νέο Δημοκρατικό Οικόπεδο» τού Μπέλφαστ, ενώ στην Ευρώπη ξεσπούν ταραχές ως εκδήλωση συμπαράστασης και διαμαρτυρίας. Χρειάστηκε να πεθάνουν άλλοι εννέα απεργοί πείνας, για να παραχωρηθούν, σταδιακά, τα ανθρώπινα δικαιώματα που διεκδίκησαν ηρωϊκά από την κυβέρνηση Θάτσερ ο Μπόμπυ Σάντς και οι σύντροφοί του...
Υ.Γ. Το βιβλίο τού Μπόμπυ Σάντς έχει μεταφραστεί και εκδοθεί στην Ελλάδα με τίτλο «Ημερολόγια τής φυλακής - Μια μέρα τής ζωής μου» από τις Εκδόσεις «Καινά δαιμόνια», Αθήνα, Μάιος 2011.