Η υπενθύμιση τών επετείων ιστορικών γεγονότων τού παρελθόντος και ιδιαίτερα τού αριστερού κινήματος στην Ελλάδα δεν έχει μόνο αναμνηστική αξία, πράγμα καθόλου αμελητέο. Έχει όμως και αξία διδακτική, εμπειρική, τηρουμένων τών αναλογιών, σε καταστάσεις τού σήμερα.
Η επιδίωξη τών αριστερών δυνάμεων τής Κατοχής για τη δημιουργία ενός πανεθνικού μετώπου αντίστασης οδήγησε στο έπος τής Ελληνικής Aντίστασης απέναντι στον φασισμό και στον ναζισμό τών κατακτητών, την οποία καταχρηστικά αποκαλούμε σήμερα «Εθνική» (σαν αύριο 28 Σεπτεμβρίου το 1964 η πρώτη απόπειρα εορτασμού τής επετείου ίδρυσης τού ΕΑΜ σε ανοικτό χώρο μετά το 1949 παρεμποδίζεται από τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, που την χαρακτηρίζει «πρόκληση προς το έθνος»...).
Aπό τους πρώτους κιόλας μήνες τής γερμανικής κατοχής, ο ελληνικός λαός, μέσα σε συνθήκες δύσκολες, σκληρή καταπίεση, με τον εφιάλτη τής πείνας να τόν κατέχει, δίνει τόν δικό του αγώνα. Oι πολιτικές διαβουλεύσεις για την ίδρυση ενός πανεθνικού μετώπου ξεκινούν το καλοκαίρι τού 1941 και καταλήγουν τόν Σεπτέμβρη τής ίδιας χρονιάς στην ίδρυση τού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου - ΕΑΜ.
Tη νύχτα τής 27ης Σεπτεμβρίου 1941, σε μια μικρή οικία, λίγο πριν από το τέρμα τής οδού Ιπποκράτους στην Αθήνα, τέσσερις αντιπρόσωποι συναντήθηκαν μυστικά και υπέγραψαν τό ιδρυτικό κείμενο τού ΕΑΜ. Ήταν ο Λευτέρης Αποστόλου από το ΚΚΕ, ο Χρήστος Χωμενίδης από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, ο Ηλίας Τσιριμώκος από την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας και ο Απόστολος Βογιατζής από το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας. Οι Έλληνες πατριώτες οργανωμένοι πλέον στο ΕΑΜ αρχίζουν τήν αδυσώπητη πάλη τους κατά τού κατακτητή, με ένοπλο φορέα τον Eλληνικό Λαϊκό Aπελευθερωτικό Στρατό - ΕΛΑΣ. Mια νέα σελίδα γράφτηκε στη νεοελληνική ιστορία.
Το εγχείρημα τού ΕΑΜ αγκάλιασε βέβαια τότε τή μέγιστη πλειοψηφία τού ελληνικού λαού, πλην «λακαιδαιμονίων», ριψάσπιδων αστών, προδοτών «χιτών» και δοσιλόγων. Αναρωτιέται όμως κανείς πώς αυτή η ιστορική διδαχή και εμπειρία, αν εξαιρέσουμε τό εγχείρημα τής ΕΔΑ, δεν μπορεί εκ τών υστέρων να αποτελέσει στοιχείο ενότητας τουλάχιστον τών δυνάμεων τής ίδιας τής Αριστεράς...