Από τα εβδομήντα δύο χρόνια της ζωής του ο Θάνος Μικρούτσικος αφιέρωσε τα περισσότερα από αυτά στη σχέση του με την πολιτική.
Οι καλλιτεχνικές του παρακαταθήκες και η πολυετής ενασχόλησή του με το πολιτικό τραγούδι το τεκμηριώνει. Είχε μία ζωντανή και όχι εξ αποστάσεως ή «από άμβωνος» σχέση με την πολιτική πραγματικότητα και την πολιτική δράση. Δεν δίστασε να ενταχθεί σε πολιτικά σχήματα, να αναλάβει πολιτικές θέσεις σε κρίσιμα ζητήματα, ακόμη και κυβερνητικές ευθύνες. Παρ' όλα αυτά μπορούσε παράλληλα να ασκεί κριτική σε χώρους στους οποίους στρατεύθηκε, να αναθεωρεί, να κάνει δημόσια αυτοκριτική.
Πρώτη πολιτική καταγραφή του Θάνου Μικρούτσικου είναι η ένταξή του στη Νεολαία Λαμπράκη το 1963. Ακολουθούν χρόνια έντονης πολιτικοποίησης κυρίως στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς, στη δύσκολη περίοδο της επτάχρονης δικτατορίας. Η περιπλάνησή του στον χώρο της αριστεράς θα τον οδηγήσει για πρώτη φορά στο ΚΚΕ στα τέλη της δεκαετίας του ’70, από το οποίο όμως θα αποχωρήσει το 1982.
Επί ΠΑΣΟΚ θα αναλάβει κυβερνητική θέση ως εξωκοινοβουλευτικός αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού από το 1994 έως το 1996. Στην συνέχεια πάντως δεν έκρυψε την δυσαρέσκειά του για τον τρόπο που εξελίχθηκε το ΠΑΣΟΚ μετά την ανάληψη της ηγεσίας του από τον Κώστα Σημίτη και τις μετέπειτα εξελίξεις.
Ο Θάνος Μικρούτσικος επαναδραστηριοποιήθηκε πολιτικά την περίοδο της οικονομικής κρίσης ασκώντας κριτική στις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ για την πολιτική που ακολούθησαν. Σαφέστατη ήταν η θέση που πήρε στο δημοψήφισμα του 2015 υπέρ του «Όχι».
Τα τελευταία χρόνια ο Θάνος Μικρούτσικος ξανασυναντήθηκε με το ΚΚΕ. Τιμήθηκε μάλιστα με την τιμητική δωδέκατη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματος στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019.